Czy wiesz jak zmieniają się nóżki dziecka w czasie jego rozwoju
Największą radością dla rodzica jest widzieć, jak jego dziecko rośnie, rozwija się, zdobywa nowe umiejętności. Nogi i stopy dziecka zmieniają się tak samo, jak zmienia się budowa ciała młodego człowieka. Chcąc zapewnić im optymalne warunki do zdrowego rozwoju, warto wiedzieć jak zmieniają się one na przestrzeni lat. Czy krzywe nogi u dziecka zawsze są nieodwracalną zmianą? Kiedy szpotawość nóżek u dziecka jest zjawiskiem normalnym, a kiedy powinna ona zapalić nam czerwoną lampkę?
Stopy - podstawa zdrowej postawy
Stopy bardzo często są niedocenianym elementem naszego ciała. Tymczasem stanowią one absolutny fundament i są podstawowym narządem ruchu. To właśnie na nich spoczywa cały ciężar ciała, który muszą dzielnie prowadzić przez całe życie. Stopy człowieka zbudowane są tak, by mogły spełniać trzy podstawowe funkcje - funkcję stabilizacji, amortyzacji oraz przemieszczania się. Przez całe nasze życie ma się je tylko jedne i to właśnie dlatego tak ważne jest otoczenie ich najwyższą opieką już od pierwszych chwil życia. Na każdym etapie należy o nie dbać oraz wspierać je w zdrowym i bezpiecznym rozwoju. Choć w pewnym momencie życia, krzywe nogi u dziecka są fizjologicznie występującym etapem w rozwoju, a szpotawość nóżek u dziecka zjawiskiem całkowicie normalnym - warto wiedzieć, jak zmieniają się nóżki dziecka w czasie jego rozwoju, by w przypadku ewentualnych niepożądanych zmian, móc zareagować na czas.
Krzywe nogi u dziecka i szpotawość nóżek u dziecka - etapy rozwoju i fazy chodu
Krzywa nóżka u dziecka nie zawsze musi oznaczać poważne schorzenia. Krzywe nóżki u noworodka to naturalnie występujące zjawisko fizjologiczne, które w żaden sposób nie powinno wzbudzać naszego niepokoju. Jeśli jednak szpotawość nóżek u dziecka nie zniknie w pewnym momencie życia, wówczas warto zareagować i zasięgnąć opinii lekarza. Kiedy to zrobić? W jaki sposób rozpoznać, kiedy krzywe nogi u dziecka są już zmianą patologiczną? Jak zmieniają się nóżki dziecka w czasie jego rozwoju?
Specjalistyczne badania prowadzone przez firmę BARTEK oraz Instytut Przemysłu Skórzanego w Krakowie pomagają poznać budowę oraz zachowanie stóp. Na tej podstawie określane zostały cechy zdrowego obuwia dla dzieci.
Po urodzeniu
Krzywe nóżki u noworodka to norma, która z czasem powinna ulec samoistnej korekcji. Dziecko rodzi się z charakterystycznie ustawionymi nóżkami - tworzą one kształt zbliżony do litery O (kolana szpotawe), strona podeszwowa stóp jest skierowana lekko ku stronie wewnętrznej, a paluszki obu stóp skierowane są ku sobie. Małe nóżki są wyjątkowo ruchliwe - dzieci potrafią rozstawiać palce, wkładać do buzi i poruszać każdym z nich osobno. To, co warto wiedzieć na temat zagadnienia: “noworodek - nóżki”, to fakt, że w tym okresie żadne buciki nie są jeszcze potrzebne. Na nóżki maluszka najlepiej zakładać skarpetki z antypoślizgowymi spodami, a na zimowe spacery - specjalne lekkie i mięciutkie otulacze, które dodatkowo ochronią stópki przed chłodem.
Pierwszy rok życia
Rozpoczęcie chodzenia to przełomowy okres w życiu maluszka, ale i ogromne wydarzenie w życiu rodziców. Mięśnie stopniowo dojrzewają do pełnienia swoich funkcji. Większość dzieci zaczyna chodzić od około 10. miesiąca życia. Zbyt wczesne zachęcanie dziecka do chodzenia może wyrządzić mu krzywdę. Na tym etapie, w wielu przypadkach możemy zaobserwować krzywe nogi u dziecka, które są wygięte w łuk. Warto pamiętać, że dopiero około 17. miesiąca życia, jeżeli dziecko nie zacznie chodzić, wskazana jest wizyta u lekarza. Dziecko w tym wieku stawia nóżki szeroko - zgięte są one w stawach biodrowych i kolanach. Taka postawa ułatwia utrzymanie równowagi ciała. W tym okresie szpotawość nóżek u dziecka jest zjawiskiem całkowicie naturalnym. Paluszki stopy ułożone są promieniście, a po stronie podeszwowej występuje poduszka tłuszczowa, która maskuje kształt szkieletu stopy i powoduje wrażenie istnienia płaskostopia. Jest to tzw. płaskostopie fizjologiczne, które u normalnie rozwijającego się dziecka z wiekiem zaniknie.
Drugi rok życia
Zdecydowana większość dzieci już chodzi. W drugim roku życia, u wielu maluchów szpotawość nóżek u dziecka przechodzi w koślawe ustawienie, gdzie nóżki tworzą kształt litery X. Nawet jeśli tak się nie dzieje, nie ma powodów do obaw, ponieważ trzeba pamiętać, że ten proces ma bardzo indywidualny charakter i w zależności od rozwoju dziecka może występować na nieco innym etapie. Poduszeczka tłuszczowa nadal maskuje sklepienie podłużne stopy, palce ułożone są promieniście.
Trzeci rok życia
Krzywe nogi u dziecka zazwyczaj przyjmują kształt koślawy lub szpotawy. Jeśli nie nastąpiło to wcześniej, w przypadku maluchów, u których w pierwszych dwóch latach życia mogliśmy zaobserwować szpotawość nóżek u dziecka, teraz przechodzi ona w koślawość. Jest ona stanem, w którym oba kolana stykają się, a pomiędzy przyśrodkowymi kostkami pozostaje przerwa. U wielu dzieci poduszeczki tłuszczowe jeszcze nie zanikają.
Czwarty rok życia
U większości dzieci zanikają poduszeczki tłuszczowe, odsłaniane jest wyraźnie ukształtowane sklepienie podłużne stopy. Jeśli tak się nie dzieje, warto udać się na ortopedy dziecięcego. W wielu przypadkach w tym wieku nadal możemy zaobserwować krzywe nogi u dziecka. Czterolatkom, które są już ruchowo sprawne można zakładać już półbuty i sandały z zamkniętą piętą lub łożem dla pięty, czyli zagłębieniem pod piętą, którego zadaniem jest utrzymywanie jej w prawidłowym ustawieniu.
Widżet z produktami z kategorii: https://bartek.com.pl/buty-dziewczynka i https://bartek.com.pl/buty-chlopiec-sandaly-zabudowane
Piąty rok życia
Jeśli stopy rozwijają się prawidłowo, wyraźnie widać już sklepienie łuku podłużnego. W tym wieku, w większości przypadków krzywa nóżka u dziecka ulega samoistnej korekcji, a kolana ustawione są już prawidłowo.
Szósty rok życia
Stopy mają już dobrze zbudowany i widoczny łuk podłużny. Wyraźnie zmniejsza się koślawość kolan. W sytuacji, gdy nadal możemy zauważyć wyraźnie krzywe nogi u dziecka, warto wybrać się do dziecięcego ortopedy.
Powyżej siódmego roku życia
Stopy powinny już wyglądać jak u człowieka dorosłego, a kolana powinny być ustawione prawidłowo. Około 7. roku życia chód przybiera stały charakter, jest w miarę stabilny i bezpieczny. Dzieci w wieku szkolnym, jeśli mają zdrowe stopy, mogą nosić wszystkie typy butów. Należy jednak pamiętać, że obcasy nie powinny być wyższe niż 3,5 cm.
Zdrowa stopa od podstaw: najważniejsze buty maluszka
Pierwsze buciki są dla maluszka najważniejsze. Mała stópka jest najbardziej wrażliwa na deformacje, dlatego but musi być dobrany idealnie. Najlepiej jeśli będą to trzewiki dla chłopca lub dziewczynki z cholewką sięgającą ponad kostkę sznurowane lub zapinane na rzepy. Ważne jest, by spody bucików łatwo się zginały w miejscu, w którym zaczynają się paluszki dziecka. Unikajmy butów ze sztywnymi spodami, które wymuszają nienaturalny chód. Z kolei obszerny czubek zapewni swobodne ułożenie stopy i swobodne poruszanie paluszkami. Zakładka, czyli tylna część buta powinna być sprężysta na tyle by wspomagać prawidłowe ustawienie stopy i zapobiegać zniekształcaniu się butów. Ważne jest by obuwie było dłuższe od stopy o około 7-9 mm, ponieważ stópki dziecka przesuwają się do przodu w czasie każdego kroku i bardzo szybko rosną. Istotne są również materiały - obuwie wykonane ze skór naturalnych oraz wysokogatunkowych materiałów tekstylnych posiada właściwości odprowadzania nadmiaru pary wodnej oraz dobrego pochłaniania potu.
Widżet z produktami z kategorii: https://bartek.com.pl/buty-dziewczynka i https://bartek.com.pl/buty-chlopiec
Z badań przeprowadzonych w ramach Akademii Zdrowej Stopy BARTEK wynika, że największy przyrost długości stopy występuje pomiędzy 1. a 2. rokiem życia - średnio o około 17-19 mm rocznie. Trzeba pamiętać, że właśnie w tym wieku maluch zaczyna stawiać pierwsze samodzielne kroki i wymaga pierwszych butów. Warto jednak mieć na uwadze, że stópki bardzo szybko rosną i buciki, które były odpowiednie jeszcze trzy miesiące temu, dziś mogą okazać się już za małe. Nieco mniejszy jest przyrost długości stopy pomiędzy 2. a 3. rokiem życia, choć wynosi on jeszcze 13 mm, pomiędzy 4. a 10. rokiem już tylko około 7 mm do 10 mm rocznie. Rodzice powinni bacznie obserwować zmiany w wymiarach stóp. Pamiętajmy, że stopy dziecka powinno mierzyć się co trzy miesiące, tak by dziecko nigdy nie chodziło w za krótkich bucikach. Warto również mieć na uwadze, że stopy, tak jak cały organizm dziecka, nie rosną jednostajnie. W niektórych okresach rozwoju rosną szybciej, w innych wolniej. Inaczej też rosną stopy u chłopców, a inaczej u dziewczynek.
Buty dla dziecka a prawidłowe kształtowanie się ciała dziecka - jaki ma to związek?
Stopy dziecka są bardzo delikatne. Nieprawidłowe obuwie może wyrządzić im wiele szkód. Ogromną rolę w kształtowaniu stopy i wypracowywaniu odpowiedniej postawy mają już pierwsze buciki dla dziewczynki i chłopca. Źle dopasowane mogą powodować zniekształcenia i dolegliwości stóp w późniejszym wieku. Ponieważ doskonale wiemy o tym, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć, rozwiązaniem zalecanym przez specjalistów są buty profilaktyczne, które wspierają stopy dziecka w prawidłowym rozwoju, wymuszając poniekąd odpowiednie ustawienie stóp, a jednocześnie utrzymanie prawidłowej pozycji ciała. Takie wsparcie dadzą nam buty profilaktyczne BARTEK, które wspierają stopę będącą w fazie wzrostu, szczególnie narażoną na różnego rodzaju deformacje. Idealne buty dla dziecka, powinny utrzymywać stopę w odpowiednim położeniu, zapewniać jej maksymalną amortyzację, a jednocześnie umożliwiać swobodne ruchy stopy oraz ją stabilizować.
Tekst: BARTEK S.A. oraz Barbara Skrzyńska – antropolog, Bożena Rajchel-Chyla – antropolog. Konsultacje: dr Wojciech Radło specjalista ortopedii dziecięcej.
